Amazon A–Z: Sieć pracownicza
Tak, jak Amazon jest firmą globalną, tak i protesty związkowczyń czy aktywistów wymierzone w jego działalność, muszą mieć globalny wymiar. Polscy robotnicy Amazona zauważyli to krótko po otwarciu pierwszych centrów logistycznych w kraju. Kiedy w 2015 roku wybuchł (kolejny już) strajk w niemieckim Bad Hersfeld, pracownikom w magazynie pod poznaniem ogłoszono obowiązkowe nadgodziny. Część osób, świadoma protestu za zachodnią granicą, zorganizowała się i masowo (w grupie ok. stu osób) spowolniła pracę na jednym z działów, kluczowym dla terminowej wysyłki zamówień.
Również w 2015 roku powstała międzynarodowa koalicja Amazon Workers International, która zajmuje się koordynacją protestów i działań pracowników wysyłkowego giganta w całej Europie i Stanach Zjednoczonych. Grupa zawiązała się z inicjatywy polskich, niemieckich i francuskich pracowników, a jej pierwsze „transgraniczne“ spotkanie odbyło się we wrześniu 2015 roku w Poznaniu. Od tamtej pory do AWI dołączyli robotnicy z Włoch, Hiszpanii, Słowacji czy USA, a jej spotkania odbywały się regularnie w kolejnych krajach.
AWI jest częścią jeszcze szerszego sojuszu po nazwą Make Amazon Pay. Pod wspólnym parasolem zbiera on nie tylko załogi centrów logistycznych, ale również członków i członkinie Amazon Employees for Climate Justice (zrzeszającą głównie pracowników biurowych i IT korporacji, domagających się działań proekologicznych), miejskich aktywistów z Berlin vs. Amazon (sprzeciwiających się budowie biurowca Amazona w Berlinie) oraz cały szereg mniej lub bardziej oficjalnych organizacji związanych ze światem pracy, ekologią czy sprawiedliwością społeczną.
Pierwsze protesty pod hasztagiem #MakeAmazonPay odbyły się w Niemczech w listopadzie 2017 roku z okazji dnia wyprzedaży Black Friday, a już rok później objęły całą Europę. Pikiety, blokady i protesty w 2021 roku odbyły się już dosłownie na całym świecie – od USA, przez Brazylię, kraje europejskie, kończąc na Indiach. Umożliwia to właśnie szeroka koalicja oddolnych organizacji, ale także rosnąca świadomość wspólnoty interesów wśród pracowników różnego szczebla i różnych działów.
W podejściu Amazona do biznesu istotny jest tak jego rozwój horyzontalny, jak i wertykalny. W biznesowej nomenklaturze oznacza to odpowiednio wzrost poprzez wchodzenie w kolejne, osobne branże, albo w integrowanie całości procesu w danej branży pod swoim szyldem. Amazon robi jedno i drugie i tak samo próbują działać pracownicy. Wystarczy wspomnieć o pracownikach IT zrzeszonych w Amazon Employees for Climate Justice, którzy wyrażali solidarność wobec ciężkich warunków pracy robotnic logistycznych podczas epidemii COVID-19. Dla dwóch takich pracownic IT, Emily Cunningham i Maren Costy, skończyło się to natychmiastowym zwolnieniem z firmy (uznanym przez National Labor Relations Board, amerykański odpowiednik Państwowej Inspekcji Pracy, za nielegalne). Z drugiej strony, podczas strajku z marca 2021 roku, który odbył się we Włoszech, pracownikom magazynowym udało się zyskać nie tylko przychylność dostawców paczek pracujących pod logiem Amazona, ale także związkowców z zewnętrznych firm. Na ogrodzeniu przed magazynem miał zawisnąć napis: „Od Piacenzy po Alabamę – jeden wielki związek“.
